Легенды, дзіўныя гісторыі і рэальныя гістарычныя факты-усё гэта даведаліся госці віртуальнай экскурсіі «Невядомы Віцебск»

А вы ведалі, што на сумна вядомым «Тытаніку» была сям'я з Віцебска? Што звязвала Юрыя Лермантава-бацькі будучага паэта Міхаіла Лермантава-з горадам на Дзвіне? Як скрадзены ў Фінляндыю самалёт стаў Віцебскім кінатэатрам «Палёт»? Легенды, якія апынуліся выдумкай, дзіўныя гісторыі пра нашых землякоў, рэальныя гістарычныя факты-пра гэта і многае іншае даведаліся падчас віртуальнай экскурсіі «Невядомы Віцебск».

У віртуальнае падарожжа, якое раскрывае таямніцы нашага горада і развейвае папулярныя міфы, запрасіў наведвальнікаў Цэнтральнай гарадской бібліятэкі імя Максіма Горкага Віцебскі пісьменнік і паэт Дзмітрый Рубанік.

- Мэта-пазнаёміць гараджан з гісторыяй нашага горада, напоўненай рознымі падзеямі, вядомымі асобамі і неверагоднымі легендамі, – растлумачыў гід па «невядомаму Віцебску». - Асаблівая ўвага - самым цікавым фактам.

Уплыла жонкай, прыплыла ўдавой

26 фунтаў за квіткі 2-га класа-менавіта столькі муж і жонка Сінай і Мірыям Кантар заплацілі за тое, каб падняцца на борт самага вялікага і «надзейнага» пасажырскага лайнера сваёй эпохі. Дзякуючы захаваным дакументам мы можам даведацца трагічную гісторыю сямейнай пары з Віцебска.

Сінай і Мірыям Кантар-сям'я з дастаткам прыкладна сярэдняга ўзроўню. Муж быў камісійным гандляром і зарабляў каля 2500 даляраў у год на продажы каштоўных мяхоў, па тых часах гэта былі вялікія грошы.

Віцябляне вялі самадастатковы лад жыцця, абодва мелі вышэйшую адукацыю і аднойчы задаліся мэтай пераехаць у Амерыку: Сінай хацеў атрымаць медыцынскую ступень ва ўніверсітэце на Манхэтэне, а Мірыям планавала ажыццявіць сваю мару і стаць стаматолагам. Шлюбная пара здзейсніла пасадку на «Тытанік» у Саўтгемптан ў якасці пасажыраў другога класа. Канчатковай кропкай у іх падарожжы павінен быў стаць Бронкс, раён у Нью-Ёрку, але марам аб сумесным жыцці і бізнэсе, які планаваў запусціць муж у новым горадзе, не наканавана было спраўдзіцца. У фатальную ноч гібелі лайнера Сінай Кантар патануў. Яго цела было вынята караблём «Маккей-Бенет». З амерыканскіх паліцэйскіх зводак вядома, што ў мужчыны былі вельмі светлыя валасы і вусы.

У Амерыку Мірыям Кантар прыбыла ўдавой. Яна апынулася ў чужым горадзе без ведання англійскай і зусім адна. Але забітай горам віцяблянцы падставіла плячо ўплывовая пасажырка «Тытаніка», якая валодае расейскай, – Маргарэт Браўн. Яна дапамагла ўдаве звязацца з расейскім консулам і атрымаць кампенсацыю. Мірыям пахавала мужа 5 мая 1912 года на адным з цэнтральных яўрэйскіх могілак Нью‑Ёрка. «Загінуў на «Тытаніку», – абвяшчае надпіс на надмагіллі.

Тут Лермантава былі…

У будынку на Успенскай гары, дзе цяпер знаходзіцца Віцебская духоўная семінарыя, падчас Айчыннай вайны 1812 года размяшчаўся ваенны шпіталь.

У лазарэце на лячэнні знаходзіўся малады рускі афіцэр Юрый Пятровіч Лермантаў. Бацька будучага паэта з пачаткам баявых дзеянняў сышоў у Тульскае апалчэнне ў якасці камандзіра егерскага палка, а пазней удзельнічаў у выгнанні арміі Напалеона з Расіі. Але бітвы не прайшлі бясследна. У 1813-м Юрый Лермантаў правёў у Віцебскім лазарэце больш за паўгода, дзе яго наведвала нявеста Марыя Міхайлаўна.

Выраблены ў Харкаве, сагнаны ў Хельсінкі, а застаўся ў Віцебску

Усё гэта «перажыў» самалёт Ту-134, прыгодам якога пазайздросціў бы сам барон Мюнхгаўзен. Згон «жалезнай птушкі», здзейснены ў 1977 годзе, лічыцца першым з вядомых выпадкаў паспяховага паветранага пірацтва з мэтай уцёкаў з СССР. Ініцыятарам і арганізатарам уцёкаў лічыцца Генадзь Шалудзька. Ён разам з змоўшчыкам Аляксандрам Загірняком па чужых пашпартах купіў квіткі на рэйс Ту-134 № 8710 Петразаводск – Ленінград і пранёс на борт муляж гранаты Ф-1, папярэдне схаваны ў радыёпрымачы. Маладыя людзі (на той момант Генадзю было 22 гады, а Аляксандру – 19 гадоў) захапілі самалёт і запатрабавалі ляцець у Швецыю, аднак з-за недахопу паліва пілотам прыйшлося здзейсніць пасадку ў аэрапорце Хельсінкі.

Фіны пачалі перамовы. Згоншчыкі настойвалі на вылеце ў Швецыю, і фінскія ўлады прапанавалі для гэтага 5-мясцовы спартыўны самалёт пры ўмове вызвалення пасажыраў рэйса. З 72 чалавек у закладніках засталіся толькі трое мужчын. З імі паветраныя піраты і перабраліся на новае судна, куды былі дастаўлены Ежа і піва. Праз некаторы час, па ўспамінах закладнікаў, мабыць, у выніку стомленасці ад двухдзённага напружання згоншчыкі заснулі. Так іх і затрымалі, пасля чаго перадалі савецкім уладам.

Усё вышэйапісанае-перадгісторыя вядомага віцебскага дзіцячага кінатэатра з сімвалічнай назвай «Палёт». Ту-134 з рэгістрацыйным нумарам СССР-65639 быў спісаны і прывезены ў Віцебск, дзе з 28 чэрвеня 1983 года стаў кіназалай. Кінамеханікі працавалі не пакладаючы рук, бо кожны сеанс збіраў поўную залу. Юным гледачам паказвалі «Няўлоўных мсціўцаў», «Новыя прыгоды няўлоўных», «Прыгоды капітана Врунгеля».

Гэта толькі некаторыя эпізоды шырокай віртуальнай экскурсіі «Невядомы Віцебск». Слайд за слайдам-гледачы разам з Дзмітрыем Рубанікам прасоўваліся ад рэальных падзей да гарадскіх легенд, апускаючыся ў сакрэты горада на Дзвіне, гісторыя якога яшчэ захоўвае ў сабе мноства таямніц і загадак.